Eiwitrijke sondevoeding geeft geen verbetering voor IC-patiënten

Hoewel eiwitrijke voeding in veel gevallen helpt om spiermassa op te bouwen, gaat dit niet op voor ernstig zieke patiënten op een Intensive Care. Dat toont onderzoek van het Maastricht UMC+ en Ziekenhuis Oost-Limburg in Genk aan. Sterker nog, het leidt tot vertraagd ontslag en lagere levenskwaliteit na de IC-opname. De resultaten werden 16 augustus gepubliceerd in The Lancet.

Patiënten die ernstig ziek zijn en wiens vitale functies, zoals de ademhaling, ondersteund moeten worden om in leven te blijven, worden opgenomen op een Intensive Care (IC). Zij verliezen al vanaf het eerste moment van hun opname spiermassa en gewicht. Mede hierdoor wacht hen over het algemeen een lang hersteltraject na IC-opname.

Herstel en voeding

Steeds meer aandacht en onderzoek in de geneeskunde gaat naar het herstel en revalidatie van deze patiënten na IC-opname. Onderzoek toont namelijk aan dat herstel sneller verloopt als de revalidatie al op de IC start, bijvoorbeeld met fysiotherapie en juiste voeding. De meeste patiënten op de IC krijgen sondevoeding, omdat zij niet zelfstandig kunnen eten. In Overeenkomstige Europese de richtlijn voor IC-voeding bevat deze sondevoeding ongeveer 1,3 gram eiwit per kilo (gewicht van de patiënt). Er leeft echter het idee dat het mogelijk beter zou zijn om meer eiwit toe te dienen om zodoende de spieropbouw bij IC-patiënten te stimuleren. De Amerikaanse richtlijn adviseert bijvoorbeeld de behandelend arts te overwegen om 2 gram eiwit per kilo in de voeding op te nemen.

Onderzoek eiwitrijke voeding

Door dit verschil en in het kader van de groeiende aandacht voor eiwitrijke voeding, besloten intensivisten Dieter Mesotten van Ziekenhuis Oost-Limburg en Marcel van de Poll van het MUMC+ onderzoek te doen naar eiwitrijke voeding voor IC-patiënten, met aandacht voor de gevolgen voor het herstel. Op vijf Belgische en vijf Nederlandse IC’s keken zij naar de voeding van de patiënten. De helft van de deelnemende patiënten kreeg tijdens de IC opname de standaardvoeding (1,3 gr/kg); de andere kreeg voeding met een hoger eiwitdoel (2 gr/kg). Gedurende een half jaar na de opname volgden de onderzoekers het herstel, onder andere door te kijken naar de tijd tot ziekenhuisontslag, maar ook door de spierkracht en de fysieke conditie te meten en door te vragen naar de levenskwaliteit. Deze laatste parameter was de belangrijkste van het onderzoek.

Lagere levenskwaliteit

Uit het onderzoek, uitgevoerd door arts-onderzoeker in het MUMC+ Julia Bels, blijkt nu duidelijk dat patiënten die meer eiwit kregen juist een lagere levenskwaliteit hadden na hun IC-opname dan de patiënten die de reguliere voeding kregen. Daarnaast toont het onderzoek aan dat de hogere eiwitdosering ook aanleiding gaf tot een vertraagd ontslag uit het ziekenhuis. De lagere levenskwaliteit over zes maanden na de opname leek opvallend genoeg sterker bij vrouwen dan bij mannen. Tot op heden wordt er geen onderscheid gemaakt tussen mannelijke en vrouwelijke patiënten op de IC wat eiwitdosering in de voeding betreft, maar dit zou dus wel eens onterecht kunnen zijn. Volgens de onderzoekers kan deze bevinding eventueel verklaard worden doordat vrouwen relatief minder spiermassa hebben, waardoor ze eerder te veel eiwit krijgen dan mannen.

Duidelijkheid

Er is nog niet genoeg wetenschappelijke kennis over waarom precies te veel eiwit ongunstig is voor de patiënten. De onderzoekers denken dat het te maken heeft met het verwerken van de eiwitten door de organen, terwijl die juist al hun energie nodig hebben voor herstel. Intensivist Marcel van de Poll is in ieder geval blij dat de onderzoeksresultaten duidelijkheid geven. ‘We blijven zoeken naar manieren om zo vroeg mogelijk te investeren in het herstel van onze patiënten. Het is nu duidelijk dat het direct starten met eiwitrijke voeding géén goede investering is. Ik verwacht dus dat deze resultaten zorgen voor aanscherping van de internationale richtlijnen. Daarnaast vormen deze resultaten weer een goede basis voor vervolgonderzoek naar juiste voeding voor ic-patiënten. Mogelijk kan eiwitrijke voeding wel een positief effect hebben in de latere fase van de IC-opname, als de patiënten hun spieren ook weer wat kunnen trainen’.

Financiering

Het onderzoek, dat verder werd uitgevoerd in Heerlen, Eindhoven, Ede, Enschede, Brussel, Kortrijk en in twee ziekenhuizen in Luik, is gefinancierd vanuit het BeNeFIT programma. BeNeFIT is een competitief financieringsprogramma voor zorgprofessionals om grote, multicentrische, gerandomiseerde klinische studies mogelijk te maken om belangrijke gezondheidsvragen te beantwoorden. Het programma is een samenwerking tussen twee financiers, het Kenniscentrum Gezondheidszorg (KCE) en ZonMw, de Nederlandse Organisatie voor Gezondheidsonderzoek en Zorginnovatie, die deze gezamenlijke call sinds 2018 financieren.

Bron: nieuwsbericht mumc.nl 16 augustus 2024