Impact lichaamssamenstelling donor op uitkomsten van levende nierdonatie

Chronische nierschade treft 10-15% van de wereldbevolking en kan leiden tot eindstadium nierfalen, waarvoor dialyse of een niertransplantatie nodig is. Niertransplantatie, vooral met een nier van een levende donor, biedt betere overlevingskansen en een hogere levenskwaliteit dan dialyse. Hoewel levende nierdonatie over het algemeen veilig is, tonen studies aan dat donoren een verhoogd risico lopen op eindstadium nierfalen en mortaliteit in vergelijking met gezonde niet-donoren. Daarom ondergaan potentiële donoren een strikte screening voorafgaand aan de donatie, waarbij obesitas (BMI ≥35 kg/m²) vaak een uitsluitingscriterium is. Aangezien BMI een onnauwkeurige maat is voor lichaamssamenstelling, is verder onderzoek nodig naar alternatieve meetmethoden om risico’s beter te beoordelen en donoren optimale zorg te bieden.

Lichaamssamenstelling voor nierdonatie

Dit proefschrift van Lisa Beatrijs Westenberg, van de Rijksuniversiteit Groningen, onderzoekt de impact van lichaamssamenstelling vóór donatie op de uitkomsten van levende nierdonatie voor de donor. Het bestaat uit twee delen. Het eerste deel behandelt conventionele maten voor lichaamssamenstelling, die momenteel worden gebruikt in richtlijnen voor levende nierdonatie en hun associatie met ongunstige uitkomsten van donatie. Het tweede deel onderzoekt nieuwe technieken voor het meten van lichaamssamenstelling en benadrukt het belang van precieze metingen, niet alleen voor nierdonoren, maar ook voor bredere toepassingen.

Meer buikvet geeft slechtere nierfunctie

Belangrijke bevindingen zijn onder andere dat hogere BMI-waarden en een centrale vetverdeling vóór donatie geassocieerd bleken te zijn met een lagere nierfunctie na levende nierdonatie. Analyse van lichaamssamenstelling via CT-scan liet zien dat een grotere hoeveelheid buikvet op CT-scans geassocieerd was met een lagere nierfunctie vóór en kort na donatie. Bovendien lijken zowel een hogere spiermassa als een betere spierkwaliteit juist geassocieerd met een hogere nierfunctie.

Nauwkeurig meten lichaamssamenstelling

Dit proefschrift benadrukt het belang van het nauwkeurig meten van de lichaamssamenstelling van donoren tijdens de screening voor levende nierdonatie, met als doel (lange termijn) risico’s zo goed mogelijk in te schatten en de lichaamssamenstelling voorafgaand aan donatie mogelijk te verbeteren, om zo de uitkomsten van levende nierdonatie te optimaliseren.

Proefschrift: Pre-Donation Body Composition and Its Impact on Living Kidney Donor Outcomes, Lisa Westenberg, Universiteit Groningen, 19 maart 2025