Probiotica kunnen negatieve gevoelens verminderen

Het innemen van probiotica kan helpen om negatieve gevoelens te verminderen. Dat blijkt uit onderzoek van Katerina Johnson en Laura Steenbergen dat in het tijdschrift npj Mental Health Research is gepubliceerd. Ook onderzochten ze welke mensen het meeste baat hebben bij deze ‘goede’ bacteriën.

Probiotica zijn ‘goede’ bacteriën in de vorm van drankjes of tabletten die je in de supermarkt kunt kopen. Er is steeds meer belangstelling voor de mogelijkheid dat probiotica niet alleen de darmgezondheid verbeteren, maar ook de mentale gezondheid. Johnson: ‘Langs verschillende routes tussen de darmen en hersenen kunnen darmbacteriën invloed uitoefenen op hoe we ons voelen en gedragen. Dit kan bijvoorbeeld via de nervus vagus (een zenuw), het immuunsysteem en hormonen.’

Dagelijks gevoelens bijhouden

Hoewel eerdere dierstudies veelbelovende effecten aantoonden van probiotica op de hersenen en gedrag , leverden onderzoeken bij mensen wisselende resultaten op. Johnson en Steenbergen gebruikten daarom een combinatie van methoden om te meten hoe probiotica de regulatie van onze emoties en stemmingen kunnen beïnvloeden. Proefpersonen kregen psychologische vragenlijsten, hielden dagelijks bij hoe ze zich voelden en deden computertests zodat de onderzoekers konden zien hoe zij emoties verwerken. Het onderzoek werd uitgevoerd bij jonge, gezonde volwassenen die een maand lang dagelijks een probioticum (met daarin onder andere de bacteriën Lactobacillus and Bifidobacterium) innamen.

Negatieve gevoelens verminderen

Dit is het eerste onderzoek dat gebruikmaakt van dagelijkse stemmingsrapportages om de effecten van probiotica te beoordelen. Het laat duidelijk zien dat probiotica negatieve gevoelenskunnen verminderen in vergelijking met een placebo. Dan gaan het bijvoorbeeld om een reductie van gevoelens als angst, somberheid, stress of vermoeidheid. ‘Het is opvallend dat we door simpelweg deelnemers dagelijks te vragen hoe ze zich voelden, de positieve effecten van probiotica op de stemming konden vaststellen’, zegt Steenbergen. ‘Daarentegen waren de standaard psychologische vragenlijsten, die gangbaar zijn in dit vakgebied, niet gevoelig genoeg om deze veranderingen op te merken.’

Geen vervanging voor antidepressiva

De onderzoekers ontdekten dat het ongeveer twee weken duurt voordat probiotica negatieve gevoelens doen afnemen. Het duurt ongeveer even lang voordat antidepressiva werken. Maar in tegenstelling tot antidepressiva, die zowel negatieve als positieve stemmingen kunnen verminderen, blijken probiotica alleen negatieve gevoelens te verminderen. Dit zou een potentieel voordeel kunnen zijn, al benadrukken de onderzoekers dat probiotica geen vervanging zijn voor antidepressiva.

Wie heeft er het meest baat bij probiotica

Toen de onderzoekers de afname van negatieve gevoelens observeerden, waren ze benieuwd of zij konden voorspellen wie het meeste baat hebben bij probiotica. Johnson: ‘We ontdekten dat verschillende eigenschappen, met name een neiging tot risicovermijding, samenhingen met een groter effect van probiotica op de stemming.’ Daarnaast vonden de onderzoekers enig bewijs dat probiotica mogelijk invloed hebben op de manier waarop deelnemers emotionele signalen verwerken. Deelnemers die probiotica kregen, waren iets accurater in het herkennen van gezichtsuitdrukkingen.

Probiotica in de toekomst misschien gericht inzetten

Toch blijven er nog veel vragen onbeantwoord over hoe probiotica precies werken en wat hun langetermijneffecten zijn. Steenbergen: ‘Misschien kunnen probiotica in de toekomst op een gerichte manier worden ingezet als vroege interventie om te voorkomen dat negatieve gevoelens zich ontwikkelen tot psychische aandoeningen zoals een depressie. Daarvoor is echter meer onderzoek nodig.’

Johnson en Steenbergen hopen dat hun bevindingen ook andere onderzoekers in de geestelijke gezondheidszorg aanmoedigen om eenvoudige dagelijkse metingen van stemming in hun studies op te nemen. Zoals ze in hun artikel concluderen: ‘In onze poging om de complexiteit van de menselijke hersenen en emoties te ontrafelen, mogen we niet vergeten om de voor de hand liggende vragen te stellen. Soms leveren de simpelste vragen de meest betekenisvolle antwoorden op.’

Lees het artikel: Probiotics reduce negative mood over time: the value of daily self-reports in detecting effects

Bron: nieuwsbericht Universteit Leiden, 15 april 2025