Sociale cohesie speelt rol in obesitasepidemie

De toename in overgewicht en de toename in angst kunnen samenhangende fenomenen zijn en emotioneel eten hierbij het verbindende element. Bij de preventie van overgewicht moeten we daarom ook denken aan maatregelen die de sociale cohesie bevorderen in plaats van alleen maar de gangbare Grote Twee: meer bewegen, minder eten. Dit zegt prof.dr.Tatjana van Strien in haar oratie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.

Emotioneel eten is evolutionair gezien atypisch gedrag: de typische reactie op stress of negatieve emoties (angst of depressie) is immers: niet eten. Bij gevaar of stress moest onze verre voorouder namelijk vechten of vluchten, niet eten. Alleen negatieve emoties – die er meer zijn dan vroeger – zijn problematisch want emotionele eters overeten zich alleen bij droefheid maar niet bij blijdschap. Het is tegenwoordig veel gemakkelijker om emotioneel te eten want voedsel is overal beschikbaar en zichtbaar.
Emotioneel eten, zoals gemeten met de Nederlandse Vragenlijst voor Eetgedrag, voorspelt in belangrijke mate overgewicht en gewichtstoename. Van Strien bespreekt het ontstaan van emotioneel eten, de huidige obesitasepidemie en de behandeling van emotioneel eten.
Zo vraagt Van Strien zich af of de huidige obesitasepidemie echt vooral een kwestie is van luiheid en vraatzucht, zoals vaak wordt gedacht. Onderzoek wijst namelijk uit dat er in dezelfde periode dat obesitas zo sterk toenam ook de angst duidelijk toenam. Deze toename in angst houdt verband met de verminderde sociale cohesie in de samenleving: de toename in echtscheidingen en éénoudergezinnen, met onveilige gehechtheid als gevolg. Onveilige  gehechtheid wordt gekenmerkt door angst om afgewezen of verlaten te worden en het ervaren van negatieve emoties in moeilijke situaties. Onveilige gehechtheid geeft vervolgens risico op de atypische stressreactie van emotioneel eten.