Testen die chemotherapie na borstkanker overbodig maken in basisverzekering

Vrouwen ouder dan 50 jaar met beginnende borstkanker met specifieke kenmerken van de tumor en weinig tot geen uitzaaiingen, kunnen voortaan vaker beslissen om veilig af te zien van chemotherapie. 2 testen, Oncotype DX® en MammaPrint®, zijn volgens Zorginstituut Nederland effectief en worden vergoed uit de basisverzekering. De testen voorspellen hoe groot het risico is dat kanker terugkeert. Dankzij deze genetische testen wordt iets gedaan aan de overbehandeling van kankerpatiënten. Geen nare bijwerkingen meer en dus meer kwaliteit van leven, waardoor deze vrouwen sneller kunnen herstellen en hun levens weer oppakken.

Veilig afzien van chemotherapie

Door Oncotype DX® en MammaPrint® kunnen naar verwachting jaarlijks bijna 500 vrouwen veilig afzien van aanvullende chemotherapie. Deze 2 testen voorspellen op basis van een aantal genen van de tumor wat het risico is dat de kanker terugkomt. De testen zijn bedoeld voor vrouwen vanaf 50 jaar met borstkanker in een vroeg stadium met specifieke kenmerken van de tumor en geen tot maximaal 3 uitzaaiingen in de okselklieren. De vergoeding voor de test MammaPrint® is met terugwerkende kracht per 28 juni 2022, voor Oncotype DX® is dit per 15 september 2022.

Inzet van de testen

De vrouwen met deze specifieke borstkanker hebben een goede overlevingskans. Na hun behandeling, zoals een operatie of bestraling, krijgen zij vaak chemotherapie om de kans op terugkeer van de kanker te verkleinen. Als uit een standaard risicoschatting blijkt dat de kans klein is dat de kanker terugkomt, is chemotherapie sowieso niet nodig. Bij twijfel of chemotherapie zinvol is, kan een van de testen Oncotype DX® en MammaPrint® worden gedaan. Die voorspellen op basis van een aantal genen van de tumor wat het risico is dat de kanker terugkomt.

Ook voor vrouwen met uitzaaiingen in de okselklier

Oncotype DX® wordt al sinds 2021 vergoed voor een groep vrouwen van 50 jaar en ouder met beginnende borstkanker met specifieke kenmerken van de tumor, maar destijds ging het om borstkanker zonder uitzaaiingen. Uit onderzoek blijkt nu dat de Oncotype DX® ook veilig ingezet kan worden bij maximaal 3 uitzaaiingen in de okselklier. In een standpunt uit 2018 kwam het Zorginstituut op basis van de toen beschikbare data tot de conclusie om de MammaPrint® niet te vergoeden. Inmiddels is er genoeg onderzoek gedaan naar de lange termijn en is ook van de MammaPrint® voldoende bewijs dat vrouwen veilig kunnen afzien van aanvullende chemotherapie.

Win-winsituatie

Sjaak Wijma, bestuursvoorzitter van het Zorginstituut, noemt dit besluit een mooi voorbeeld van passende zorg: “Dankzij deze testen doen we echt iets aan de overbehandeling van kankerpatiënten. Geen nare bijwerkingen meer en dus meer kwaliteit van leven. Deze vrouwen kunnen sneller herstellen en hun levens weer oppakken.” Wat Wijma betreft, is dit niet alleen winst voor de vrouwen, maar ook voor de samenleving. “Het is een echte win-winsituatie. Naast meer kwaliteit van leven, kan schaars zorgpersoneel beter worden ingezet.”

Afspraken voor passende zorg

Zorgverleners, zorgverzekeraars en patiëntenorganisaties hebben afspraken gemaakt over het gebruik en de inzet van deze testen. Zo beslissen arts en patiënt altijd samen om de test te doen. Ook maken arts en patiënt samen de keuze om wel of geen aanvullende chemotherapie te doen. Het Zorginstituut houdt de inzet van de testen en het gebruik van chemotherapie de komende jaren in de gaten. Als blijkt dat andere aanbevelingen nodig zijn, worden de richtlijnen aangepast.

Bron: nieuwsbericht Zorgininstituut Nederland, 30-10-2023