Vitamine D3-waarden herstellen zich na chemotherapie bij borstkanker

Vitamine D speelt samen met calcium een ​​belangrijke rol in de botgezondheid. Lage concentraties van vitamine D worden in verband gebracht met een lage botdichtheid, osteoporose en botbreuken, die ook regelmatig worden waargenomen bij patiënten met borstkanker. Ook zouden lage vitamine D-waarden op het moment dat borstkanker is gediagnosticeerd kunnen leiden tot slechtere klinische uitkomsten en een verhoogd risico op recidieven en sterfte. Een goede vitamine D-status is dus van belang voor vrouwen met borstkanker.

Hoewel er nog geen consensus bestaat over een optimale vitamine D-status, worden vitamine D-tekorten gedefinieerd als plasma- of serumspiegels <50 nmol/l  en 50-75 nmol/l, terwijl 75 nmol/l voldoende wordt geacht. Eerdere epidemiologische en klinische studies hebben aangetoond dat tot 96% van de nieuw gediagnosticeerde borstkankerpatiënten een vitamine D-tekort heeft.

Het doel van deze studie was om veranderingen in de vitamine D-status te meten in de loop van chemotherapie in vrouwen met borstkanker en deze te vergelijken met een groep vrouwen zonder borstkanker. In de COBRA-studie is onderzoek gedaan naar het vitamine D-niveau in het bloed in vrouwen met stadium I – III borstkanker vergeleken met hun vriendinnen zonder borstkanker. De serum 25 (OH) D3-niveaus werden vóór, direct na en 6 maanden na chemotherapie gemeten, en ook binnen eenzelfde tijdsbestek in de controlegroep van vrouwen zonder kanker. Er namen 95 vrouwen met borstkanker deel en 52 vrouwen zonder kanker, met een gemiddelde leeftijd van 52-53 jaar en een gemiddelde BMI van resp. 25,2 kg/m² en 23,3 kg/m².

Resultaten vitamine D3-status

De vitamine D-concentraties vóór aanvang van de chemotherapie waren lager in vrouwen met borstkanker vergeleken met vrouwen zonder kanker, en het niveau nam verder af tijdens chemotherapie. Ook het aantal patiënten met een goede vitamine D-status nam af tijdens chemotherapie. Zes maanden na het einde van chemotherapie keerden de vitamine D3-waarden bij patiënten met borstkanker echter terug naar de niveaus van de controlegroep, onafhankelijk van het seizoen van bloedafname of veranderingen in het gebruik van voedingssupplementen. De vitamine D- waarden van de vrouwen zonder kanker bleef gedurende het hele onderzoek stabiel.

Prof.dr.ir. E. Kampman, hoogleraar Voeding en kanker Voeding en ziekte aan de Wageningen Universiteit en coördinator van de COBRA-studie:  “Het is mooi om te zien dat de bloedwaarden voor vitamine D3 zich na chemotherapie herstellen. We hebben als zorgverleners immers snel de neiging om in te grijpen en suppletie te adviseren. Dit is maar een kleine studie, maar voor patiënten met borstkanker gelden dus hoogstwaarschijnlijk geen andere aanbevelingen dan voor vrouwen zonder kanker. Suppletie met 10 microgram vitamine D per dag is voldoende.”

Dieuwertje E. Kok, Maaike M. G. A. van den Berg, Liesbeth Posthuma, Iris van ’t Erve, Fränzel J. B. van Duijnhoven, Wilfred K. de Roos, Sissi Grosfeld, Maartje Los, Dirkje W. Sommeijer, Hanneke W. M. van Laarhoven, Renate M. Winkels & Ellen Kampman, Changes in Circulating Levels of 25-hydroxyvitamin D3 in Breast Cancer Patients Receiving Chemotherapy, NUTRITION AND CANCER 2019, VOL. 71, NO. 5, 756–766 https://doi.org/10.1080/01635581.2018.1559938