Zonder het eten van brood dreigt jodiumtekort

Hoogleraar Robin Peeters luidt de noodklok voor tekorten aan jodium door het weglaten van brood uit het voedingspatroon. De boterham zou weer vaker moeten worden omarmd in het dagelijkse voedselpatroon.

Veel mensen hebben de laatste jaren brood grotendeels uit hun dieet gebannen, omdat het koolhydraatgehalte wordt aangemerkt als dikmaker. Het uitsluiten van brood, een belangrijke bron van jodium, is echter niet zonder risico’s, zegt prof. dr. Robin Peeters. Hij werd onlangs benoemd aan het Erasmus MC als hoogleraar  Interne Geneeskunde, met als aandachtsgebied schildklierziekten. Op vrijdag 12 februari hield Peeters een oratie waarin hij onder meer wees op de gevaren van onvoldoende jodiuminname.

Andere bronnen van jodium
“Het is lastig om met andere voedingsmiddelen aan de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid jodium te komen’, zegt Peeters. “Dan moet je 300 gram zalm, of 8 gekookte eieren of 14 glazen melk per dag moeten consumeren. Met een dagelijkse inname van 4-6 sneden brood en zuivel krijgt iemand voldoende jodium binnen.”

Zwangere vrouwen
Met name voor zwangere vrouwen kan het niet eten van brood risico’s geven.  “De afgelopen jaren hebben we in Nederland een adequate jodium inname gehad dankzij jodium in bakkerszout. Nu we een steeds duidelijker trend zien ontstaan om minder brood te eten, en mensen als onderdeel van een dieet er zelfs voor kiezen om geen brood meer te eten, ligt een jodiumtekort voor bepaalde bevolkingsgroepen ook in Nederland weer op de loer. Vooral voor zwangere vrouwen is dit zorgwekkend, omdat een gebrek aan jodium tijdens de zwangerschap problemen geeft bij de hersenontwikkeling van het ongeboren kind. Zelfs subtiele tekorten aan jodium bij de moeder kunnen leiden tot een lager IQ bij het kind.”
Zwangeren en hun verloskundigen doen er verstandig aan om aandacht te besteden aan dit risico. Met de hielprik net na de geboorte wordt onder meer getest op CHT (congenitaal hypothereoïdie), een te laag gehalte van het schildklierhormoon.  Eén op de 5000 kinderen wordt geboren met CHT. Daar is met medicatie een goede behandeling voor.
In de eerste helft van de zwangerschap zijn kinderen echter vrijwel volledig afhankelijk van schildklierhormoon van de moeder. Kinderen van moeders met een tekort aan schildklierhormoon tijdens de zwangerschap, blijven qua IQ gemiddeld zeven punten achterlopen op kinderen van moeders met een normale schildklierfunctie. Die achterstand ontstaat al in de baarmoeder en is niet meer in te halen.
Peeters raadt zwangere vrouwen aan bij het ontbijt gewoon weer twee sneetjes brood  eten. “Bij een uitgebalanceerd voedingspatroon kan dat echt geen kwaad voor het gewicht. Wanneer je door bijvoorbeeld een glutenallergie geen brood kunt eten, is het verstandig om reeds bij een zwangerschapswens naast foliumzuur ook extra jodium te slikken. Zodat je zeker weet dat er aan het begin van de zwangerschap geen sprake is van een jodiumtekort.”
 
Robin P. Peeters, MD PhD, is internist-endocrinoloog in het Erasmus MC, Rotterdam. Hij studeerde in 2000 Cum Laude af aan de Erasmus Universiteit. Vervolgens kreeg hij een toelage van de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en ontwikkeling ZON-MW om zijn klinische opleiding als een internist te combineren met een promotieonderzoek. Dit onderzoek, onder supervisie van professor Theo Visser, was gericht op het metabolisme van  schildklierhormoon van gezonde en zieke mensen en werd in 2005 Cum Laude afgerond. In 2009 rondde hij zijn klinische specialisatie als endocrinoloog af en bemachtigde hij een Erasmus MC Fellowship en een ZON-MW VENI subsidie, die hij onder andere gebruikte om een jaar wetenschappelijk onderzoek te doen aan de National Institutes of Health in de Verenigde Staten. Zijn belangrijkste onderzoeksinteresses zijn de regulering van schildklierhormoon bioactiviteit, de rol van schildklierhormoon receptor-alpha en de gevolgen van genetische variatie in schildklierhormoon traject genen.
Momenteel is hij hoofd van het Schildklier Centrum Rotterdam, een kenniscentrum voor complexe schildklierzorg dat zich in het bijzonder richt op schildkliercarcinoom, Graves' ophthalmopathie (oogziekte van Graves)  en zeldzame afwijkingen van het schildklierhormoon metabolisme. Dr. Peeters is daarnaast medisch coördinator van de Afdeling Klinische Endocrinologie van het Erasmus MC.
Hij is onder andere lid van het Uitvoerend Comité van de Europese Schildklier vereniging, van de educatieve Raad van de Europese Schildklier vereniging, van de adviesraad van de Wereld Schildklier Federatie en nationaal vertegenwoordiger in de internationale Raad voor de controle van jodium deficiëntie stoornissen. Daarnaast is hij lid van de commissie voor herziening van de CBO richtlijn voor schildklierfunctiestoornissen (2011-2012).
Dr. Peeters publiceerde meer dan 50 internationale, wetenschappelijke publicaties en is lid van de redacties van diverse endocrinologische vakbladen.
 
Bron: www.erasmusmc.nl

In 2008 verscheen in Voeding & Visie al een artikel over dit onderwerp