Gezond zwanger worden na een maagverkleining

Veel vrouwen die een bariatrische ingreep ondergaan hebben een kinderwens. Adviezen over hoe lang je moet wachten om zwanger te worden na de ingreep verschillen nogal. Uit recent gepubliceerd onderzoek van Laura Heusschen, promovendus bij Wageningen University & Research en Vitalys (onderdeel van Rijstate), blijkt dat vrouwen minimaal een jaar moeten wachten, vooral om de kans op vroeggeboorte te verkleinen.

Kinderwens

Het doel van Laura’s onderzoek was om met een wetenschappelijk onderbouwd advies te komen over wanneer vrouwen het veiligst zwanger kunnen worden na een maagverkleining, zowel voor henzelf als voor het kindje. ‘Er zijn veel verschillende adviezen over hoe lang je moet wachten met zwanger worden na een bariatrische operatie, ofwel een maagverkleining; de gynaecologische richtlijn adviseert 12 tot 24 maanden, de internationale richtlijn vanuit de bariatrische chirurgie adviseert 12 tot 18 maanden,’ vertelt Laura. ‘Wetenschappelijk bewijs voor deze adviezen was vooral hypothetisch en niet goed onderzocht.’ Wachten met zwanger worden is moeilijk en het is zonde als het onnodig is. Maar nu is er duidelijkheid: het wetenschappelijk onderbouwde advies om minimaal een jaar te wachten met de zwangerschap is recent gepubliceerd in Obesity Surgery. Vitalys maakte bovendien een infographic van de resultaten om patiënten meer uitleg te kunnen geven bij de richtlijn.

Retrospectief onderzoek

Het onderzoek startte in het voorjaar van 2018 bij Vitalys, de overgewichtskliniek behorend bij Rijnstate. Het werd in samenwerking met Wageningen University & Research uitgevoerd en valt binnen het onderzoeksprogramma ‘Voeding & Obesitasbehandeling’ van Alliantie Voeding in de Zorg, onder leiding van prof. dr. Eric Hazebroek (Rijnstate/ Vitalys/ Wageningen University & Research). Laura: ‘We hebben dossieronderzoek uitgevoerd waarbij we bestaande data hebben gebruikt van vrouwen die de afgelopen jaren onder begeleiding zijn geweest voor hun zwangerschap na een maagverkleining.’ Gegevens van 163 vrouwen en 196 zwangerschappen uit Rijnstate, Ziekenhuis Gelderse Vallei en Medisch Centrum Leeuwarden zijn gebruikt. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen zwangerschappen die tot één jaar na de operatie plaatsvonden, tussen één en twee jaar, en na twee jaar.

Eén jaar wachten

Waarom worden vrouwen nu eigenlijk geadviseerd om minimaal een jaar na de maagverkleining te wachten met zwanger worden? Laura legt uit: ‘Als een vrouw binnen het eerste jaar na de operatie zwanger wordt is vooral het risico op vroeggeboorte hoger. Dat wil je natuurlijk voorkomen omdat het consequenties kan hebben voor de ontwikkeling van het kindje.’ Vrouwen die binnen het eerste jaar na de operatie zwanger werden kwamen minder aan in gewicht en het geboortegewicht van het kindje was lager ten opzichte van de andere onderzoeksgroepen. Onvoldoende gewichtstoename tijdens de zwangerschap kan gevaarlijk zijn, omdat het kan leiden tot vroeggeboorte en een te laag geboortegewicht. Laura legt uit: ‘Een te laag geboortegewicht kan consequenties hebben op de langere termijn. Zo hebben deze kinderen later in hun leven een hoger risico op obesitas. Het is mooi als ik met dit onderzoek een bijdrage kan leveren om dit soort risico’s zo klein mogelijk te maken.’

Durven aankomen

De studie liet ook zien dat het goed is om psychologische aspect van gewichtstoename tijdens de zwangerschap mee te nemen. ‘Deze vrouwen hebben een maagverkleining ondergaan, omdat ze wilden afvallen. Voor velen is het dan ook moeilijk als ze weer aankomen, omdat ze bang zijn dat ze te veel aankomen of dat het er niet meer af gaat. Terwijl het dus ook gevaarlijk voor het kindje kan zijn als je te weinig aankomt,’ vertelt Laura. ‘Ik denk dat er een taak ligt voor de verloskundige of de gynaecoloog om deze gewichtstoename zowel mentaal als fysiek te begeleiden en eventueel bij te sturen.’

Voedingstekorten

‘Tijdens ons onderzoek zagen we dat er heel weinig bloedonderzoek was gedaan, zeker in de jaren voor de start van de studie,’ zegt Laura. ‘Terwijl veel patiënten na een maagverkleining voedingstekorten hebben. Mogelijk zijn er dan ook meer tekorten tijdens de zwangerschap. Om te onderzoeken of die er zijn en wanneer die optreden zijn we een prospectieve studie gestart: de NEWBIE-studie.’ Laura verzamelt daarbij labwaarden via Rijnstate, Maxima Medisch Centrum Veldhoven en Ziekenhuis Gelderse Vallei. Binnen het onderzoek wordt er vier keer bloedonderzoek gedaan, elk trimester en één keer na de zwangerschap. ‘Ik ben benieuwd of er verbanden zijn tussen voedingstekorten en bepaalde uitkomsten in de zwangerschap en in het kindje. En of er verschillen zijn met vrouwen die geen maagverkleining hebben ondergaan.’ Aan de NEWBIE-studie doen al bijna de gewenste honderd deelnemers mee, maar de werving gaat nog tot de zomer door. Ook kunnen andere ziekenhuizen nog meedoen. Ziekenhuizen die willen deelnemen kunnen contact opnemen met Laura. Ze hoopt in 2022 de eerste resultaten te hebben.

Bron: Nieuwsbrief Alliantie Voeding, april 2021