Maagverkleining als laatste redmiddel voor jongeren met obesitas

Het aantal jongeren met ernstig overgewicht groeit. Bij sommige van hen geeft een uitgebreid begeleidingstraject gericht op het verkrijgen van een gezonde leefstijl, niet het gewenste effect. Ze hebben alles al geprobeerd, maar bereiken geen blijvend gewichtsverlies. Dit brengt grote gezondheidsrisico’s met zich mee, zoals suikerziekte en hart- en vaatziekten. Een maagverkleinende operatie kan een redmiddel voor hen zijn. Máxima MC (MMC) is in samenwerking met het Maastricht UMC+ (MUMC+) gestart met de TEEN-BEST: een studie waarin wordt onderzocht hoe een maagverkleinende operatie onderdeel kan worden van de zorg voor 13- tot en met 17-jarigen met obesitas, die onvoldoende reageren op leefstijlbegeleiding alleen.

Maagverkleining

Maagverkleinende operaties hebben bij volwassenen een goed effect op het verliezen van gewicht en het verhelpen van gewichtsgerelateerde ziekten op de lange termijn. Ook bij jongeren worden in het buitenland goede resultaten gezien. In Nederland komen mensen vanaf 18 jaar in aanmerking voor een maagverkleining. Bij jongeren onder de 18 jaar mogen deze operaties alleen in studieverband worden uitgevoerd. De TEEN-BEST studie is momenteel de enige studie die op dit gebied actief is in Nederland. Obesitaschirurg en initiatiefnemer dr. François van Dielen van MMC: “Met deze studie verwachten we aan te kunnen tonen dat de maagverkleinende operatie, als onderdeel van een uitgebreid begeleidingstraject voor jongeren met ernstig overgewicht, een enorme gezondheidswinst oplevert voor de jongeren en dat hun levensverwachting toeneemt. Uiteindelijk is ons doel om de kwaliteit van leven van deze jongeren nu en in de toekomst aanzienlijk te verbeteren.”

Strenge selectieprocedure

Binnen het onderzoek werkt Van Dielen samen met COACH, het Centre for Overweight Adolescent and Children’s Healthcare van het MUMC+. COACH is één van de vijf Nederlandse expertisecentra op het gebied van overgewicht bij jongeren, dat al vele jaren ervaring heeft met het begeleiden van jongeren in het verbeteren van hun leefstijl. Kinderen die mogelijk in aanmerking komen voor een maagverkleining worden voorafgaand aan een ingreep eerst intensief gescreend en begeleid door de deskundigen in Maastricht. “Een jongere kan namelijk niet zomaar meedoen aan de studie”, vertelt hoogleraar en kinderarts prof. dr. Anita Vreugdenhil van het MUMC+. “Er is een strenge selectieprocedure aan verbonden. Een jongere kan alleen voor deze ingreep worden doorverwezen door een kinderarts in een expertisecentrum als alle relevante behandelingen zijn geprobeerd en ineffectief zijn gebleken. Onze experts bij COACH beoordelen eerst of iemand geschikt is om de ingreep te ondergaan. Groen licht volgt echter pas als er ook een positief besluit is van een landelijk platform dat bestaat uit een team van deskundigen, waaronder een kinderarts, chirurg, psycholoog en diëtist.”

Operatie in gespecialiseerd obesitascentrum

Slechts een klein percentage komt dus daadwerkelijk in aanmerking voor een ingreep. Het betreft met name jongeren die voor hun achttiende soms al suikerziekte of andere gewichtsgerelateerde aandoeningen hebben. Na de strenge selectieprocedure worden deze jongeren in MMC geopereerd, dat al zo’n 40 jaar gespecialiseerd is in maagverkleinende chirurgie. Bovendien is de obesitaszorg er landelijk erkend op topklinisch niveau. Deze erkenning wil onder meer zeggen dat de patiëntenzorg excellent is en dat de betrokken artsen wetenschappelijk onderzoek uitvoeren, zoals nu de TEEN-BEST studie.

Uitgebreid begeleidingstraject

Na de operatie volgt een vijf jaar durend begeleidingstraject door COACH in Maastricht. De begeleiding bestaat onder andere uit de ondersteuning door een chirurg, kinderarts, psycholoog en diëtist. Daarnaast is er aandacht voor het gezin van de jongere. Het doel van deze uitgebreide begeleiding is dat de jongere gestimuleerd wordt om een gezonde leefstijl te behouden en geleerd wordt om te gaan met de gevolgen van een maagverkleining.

Ervaringsverhaal

Laura Punt (inmiddels 18) volgde vanaf haar negende alle mogelijke diëten en deed mee aan verschillende afvalprogramma’s. Ze probeerde acupunctuur, een virtuele maagband en werd begeleid door diëtisten en sportcoaches. Maar niets hielp. In 2020 was ze 15 jaar en woog ze 130 kg. Toen was de maat vol. Wanhopig ging ze zelf op zoek en vond informatie over een nieuw wetenschappelijk onderzoek naar maagverkleining bij jongeren. Na een strenge selectie- en begeleidingstraject kwam Laura in aanmerking. Ze werd in 2022 geopereerd. Inmiddels is ze bijna 50 kg afgevallen.

Bron: https://www.mumc.nl/actueel/nieuws, 8 maart 2023