Menselijk ruimtelijk geheugen geeft prioriteit aan calorierijk voedsel

Mensen onthouden de locatie van calorierijk voedsel beter dan dat van caloriearm voedsel, blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research. De bevindingen – gepubliceerd in de wetenschappelijke publicatie Scientific Reports van Nature Research – suggereren dat het menselijk ruimtelijk geheugen (dat mensen in staat stelt te onthouden waar objecten zich bevinden) is geëvolueerd om prioriteit te geven aan de locatie van calorierijk voedsel. De onderzoekers denken dat dit onze voorouders hielp te overleven in de barre voedselomgevingen ten tijde van de jager-verzamelaars. Het kan ook verklaren waarom sommige mensen minder succesvol reageren op de moderne voedselomgeving, waar calorierijk voedsel direct beschikbaar is.

Tijdens Lowlands Science maten PhD kandidaat Rachelle de Vries – van het lab van Sanne Boesveldt (Human Nutrition & Health, Sensory Science and Eating Behavior) en Emely de Vet (Consumption and Healthy Lifestyles) – en collega’s het voedsellocatiegeheugen. Zij instrueerden 512 deelnemers om een vaste route te volgen door een kamer met acht voedselproducten of acht naar voedsel geurende wattenschijfjes. Deze waren op verschillende locaties geplaatst. Als de deelnemers een monster bereikten, proefden ze het eten of roken ze aan het wattenschijfje. Hierna beoordeelden zij hoe lekker ze het voedselmonster vonden en hoe bekend ze ermee waren. Voedsel- en geurmonsters waren onder meer appel, chips, komkommer en chocoladebrownie. De deelnemers werd vervolgens gevraagd om de locatie van elk voedsel- of voedselgeurmonster op een kaart van de kamer aan te geven in een onaangekondigde geheugentest.

Deelnemers waren respectievelijk 27 procent accurater (bij echt voedsel) en 28 procent accurater (bij voedselgeur) in het in kaart brengen van voedingsmiddelen met veel calorieën op de juiste locatie, ten opzichte van de laag calorische samples.

Het ruimtelijk geheugen werd niet beïnvloed door het feit of het voedsel zoet of hartig was, hoe lekker de deelnemers het vonden of hoe bekend ze ermee waren. Het in kaart brengen van voedingsmiddelen was 2.5 keer (243 procent) nauwkeuriger wanneer de deelnemers voedselmonsters kregen, in plaats van naar voedsel geurende wattenschijfjes.

Resultaten

De bevindingen geven aan dat het menselijk ruimtelijk geheugen een impliciete voorkeur heeft voor het lokaliseren van calorierijk voedsel. Deze vooringenomenheid kan – volgens de auteurs – menselijke voorouders hebben geholpen om te overleven in omgevingen met fluctuerende voedselbeschikbaarheid. Dit was van vitaal belang voor het voortbestaan en de voortplanting van onze voorouders in de tijd van de jager-verzamelaars.

Maar wat ooit een aanpassingsmechanisme was, kan nu negatieve effecten hebben op de voedselkeuzes die mensen maken in de moderne voedselomgeving. Vervolgonderzoek toont aan dat mensen met een sterker vermogen hun reactie op calorierijk voedsel te weerstaan, mogelijk beter beschermd zijn tegen de nadelige effecten van deze cognitieve vooringenomenheid. Hoe de vooringenomenheid van het calorierijke ruimtelijke geheugen het eetgedrag van individuen precies beïnvloedt, wordt nu verder onderzocht.

Bron: Persbericht Wageningen University & Research