Ondernemerslessen van Sigrid van de Marel

Het beroep van diëtist is mooi. Maar het is ook hard werken om het verdiende respect en een goed inkomen te verwezenlijken. Sigrid van de Marel lukt het om vanuit haar nieuwsgierigheid en passie een succesvolle carrière op te bouwen. Wat valt er van haar ondernemersgeest te leren?

Ze zit op haar gemak in het grandcafé in Leiden met een wit wijntje voor zich. Dat past alvast goed bij de zalm die ze later kiest. Tussen haar dagwerkzaamheden en een avondvergadering heeft Sigrid van de Marel gelegenheid om onder het genot van een maaltijd over haar verschillende activiteiten te vertellen. Want als iemand een ondernemende diëtist is, is zij dat wel. Ze zette verschillende bedrijven op, passend binnen haar eigen visie op de voedingspraktijk.

Slechte businessmodellen vermijden

Sigrid runt sinds 2010 haar praktijk 2FeelBetter Dieetadvies & Coaching. Bijna tien jaar geleden gestart op haar zolderkamer en inmiddels werk ze in een team van vijf diëtisten op de locaties in Katwijk en Rijnsburg. Ze wil zelf in de toekomst minder spreekuren gaan draaien, want hier ligt haar hart steeds minder. Dat komt niet zozeer uit het werk zelf voort, maar uit het hierbij behorende businessmodel. “Het één-op-één consult is het slechtste businessmodel dat ik ken” zegt ze onomwonden. “Wanneer je eerlijk naar jezelf bent en alle werkzaamheden meetelt, draai je makkelijk het dubbele aantal uren dan waar verzekeraars je karig voor betalen.”

Het verzekeringstarief is al jaren punt van discussie en leidde vorig jaar tot de oprichting van de actiegroep ‘red de diëtist’. Wie vooral cliënten vanuit de zorgverzekering begeleidt, is hiervan afhankelijk. Maar er zijn meer manieren voor de diëtist om kennis en kunde in te zetten, en dus om geld te verdienen. Hoewel ondernemerschap inmiddels een ingeburgerd begrip is in diëtistenland, zijn ‘geld verdienen’ en ‘verdienmodellen’ dit nog niet.

Sigrid gaat hier overigens op eigen wijze mee om: “Ik heb me eigenlijk nooit veel aangetrokken van verzekeraars” zegt ze. “Mensen kwamen op consult en als de vergoeding op was, dan vertelde ik dat en de meeste cliënten betaalden het verder zelf of besloten dan te stoppen met de begeleiding.” Wanneer ze haar praktijk uitbreidt met maaltijdvervangers, merkt ze dat hier in het werkveld verschillend op wordt gereageerd: “Ik ben daardoor zelfs op Facebook en Instagram ontvriend door collega diëtisten”. Maar de keuzes in haar carrière worden ingegeven door twee belangrijke componenten: ten eerste mensen helpen om zich door de juiste voeding beter te voelen en ten tweede dit op een economisch rendabele manier doen.

Erkenning krijgen

Sigrid studeerde eerst Medische Biologie en werkte een tijd als medisch biologisch analist en later als leidinggevende en kwaliteitsfunctionaris. Gegrepen door de orthomoleculaire ­visie op voeding schoolde ze zich tot orthomoleculair therapeut, gevolgd door de compacte variant van de opleiding Voeding & Diëtetiek aan de Haagse Hogeschool. “Eigenlijk vooral voor de erkenning van het beroep. Ik heb naar mijn idee weinig bijgeleerd tijdens deze opleiding, maar met de titel diëtist kon ik beter geld verdienen dan als onbekende orthomoleculaire therapeut.” Met de opleiding Voeding & Diëtetiek eindigde het studeren niet. In 2014 ontdekte ze het FODMAP-dieet en volgde als eerste Nederlandse diëtist aan King’s College in Londen de post HBO opleiding FODMAP voor diëtisten.

Terug in Nederland besluit Sigrid zich in darmproblematiek en het FODMAP-dieet te specialiseren. Dit sluit goed aan bij haar wens om zich als ondernemer te ontwikkelen. In professionaliseringscurssen die ze zelf volgde, leerde ze dat specialisatie het verschil kan maken. De keuze voor darmstoornissen heeft haar eigen carrière zeker vleugels gegeven.

Eerste FODMAP-specialist Nederland

De introductie van het FODMAP dieet in Nederland is een forse klus. Om te beginnen moeten alle materialen naar het Nederlands worden vertaald. Samen met voedingskundige en kok Mirthe Kaan pakt ze dit integraal aan en al richt het bedrijf Fodmap Foodies op. Met een eigen boodschappenboek, recepten, een online platform voor cliënten en scholingen voor professionals. Sigrid is intussen dusdanig gespecialiseerd in het behandelen van darmproblematiek dat ze medio 2017 een eigen boek uitbrengt: Buik blij, jij blij! waarin ze haar eigen behandelmethode uitlegt.

In 2019 komt de leiding van Fodmap Foodies geheel in handen van Sigrid. Ze huurt waar nodig freelancers in voor specifieke klussen. Zo krijgt het boek een grondige update. “Dat is een behoorlijk uitpluiswerk, want we moeten alle nieuwe supermarktproducten bestuderen. Anders dan bij allergenen, is het niet verplicht voor fabrikanten om de FODMAP’s apart te vermelden”, aldus Sigrid. Met de update wordt ook een professionaliseringsslag gemaakt, de lay-out en visuals worden verbeterd. Net zoals bij het diëtistische werk, zit je als ondernemer dus ook in een continue kwaliteitsverbeteringscyclus.

Kwaliteit boven kwantiteit

Het belang van een goede diëtistische begeleiding bij het FODMAP -dieet is groot. Dat wordt ook in de wetenschappelijke literatuur onderschreven. Het is een eliminatiedieet, dus het is zaak om die (groepen) FODMAP’s te detecteren waar iemand slecht op reageert. Een (te) strenge beperking kan leiden tot nutriëntentekorten, afhankelijk van de uitgesloten voedingsmiddelen. Maar niet elke diëtist past het FODMAP -dieet goed toe, ervaart Sigrid: “Het is een complex dieet en cliënten worden vaak met te weinig informatie weggestuurd. Dan kan het beoogde effect ook niet of moeilijk worden behaald, terwijl uit wetenschappelijk onderzoek bekend is dat 75% van de PDS- patiënten baat kan hebben bij het FODMAP dieet.” Een recente internationale review constateerde ook een successcore van 50-75% (Rej et al, 2018).

De goed bezochte FODMAP-scholingen die Sigrid tot nu toe gaf, resulteerden in een groep FODMAP-bekwame diëtisten. Omdat ze kwaliteit belangrijk vindt, werkt Sigrid voorlopig door met deze groep diëtisten in plaats van nieuwe startcursussen te organiseren. Ze werkt ook samen met het Martini Ziekenhuis in Groningen. Beiden bieden de FODMAP-behandeling aan op basis van dezelfde dieetrichtlijnen. Een kleinschalige observationele, in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde ( NTvG) gepubliceerde, studie wees uit dat drie kwart van hun patiënten klachtenverlichting ervoer (van der Waaij & Stevens, 2014).

Specialisatie is de sleutel

Sigrid pleit voor specialisatie binnen de diëtiek: “Met de kennis van nu over alle verschillende ziektebeelden, kun je onmogelijk als diëtist in alles een expert zijn. Daarnaast helpt specialisatie om jezelf als expert te positionering én waardering te krijgen. Zowel onder collega-diëtisten, maar ook bij andere disciplines zoals artsen en wetenschappers.” Hoewel Sigrid is gespecialiseerd in darmproblematiek en het FODMAP-dieet, kloppen mensen ook bij haar aan voor andere behandelingen. “Mensen denken vaak dat als je goed bent in het ene, je dat ook bent in het andere.” Hoewel dat praktisch gezien niet het geval is, is het mooi om te zien dat een specialisatie dus niet tot beperkingen hoeft te leiden. Ook de NVD onderschrijft het belang van specialisatie en ontwikkelde hier in 2014 al een visiedocument over.

Specialiseren is één, maar je specialisatie ook daadwerkelijk neerzetten en uitdragen, is voor veel diëtisten een ander verhaal. Met dit idee in het achterhoofd startte Sigrid met compagnon Fenna Janssen, gespecialiseerd in emotie-eten, het programma ‘Succesvolle diëtist’. Hierin helpen de diëtisten hun eigen expertise te kiezen en daar vervolgens hun profilering, activiteiten en zakelijke praktijk op af te stemmen. De cursus bestaat uit een combinatie van bijeenkomsten en een online platform. Bij de eerste bijeenkomst (eind 2018) was de opkomst groot al merkten de organisatoren dat het voor diëtisten vervolgens lastig blijft om door te pakken. Begin 2020 staat weer een nieuwe cursus gepland.

Investeren komt voor renderen

Sigrid werkt zelf volgens haar eigen motto ‘investeren komt voor renderen’. Ze is zich gaandeweg steeds meer gaan verdiepen in alternatieven om binnen het vakgebied mensen te helpen, en dat op een voor haarzelf financieel gezonde manier. “Veel diëtisten denken dat het meteen extra opbrengst oplevert als ze iets nieuws starten. Zoals bijvoorbeeld participeren in een leefstijlprogramma. Dat is een misvatting. Je moet altijd investeren in iets nieuws, voordat je eraan kunt verdienen”.

Misschien is het ook wel de vraag óf diëtisten wel willen investeren in zichzelf? Sigrid investeerde voor zichzelf naar eigen zeggen veel tijd (en geld) in professionaliserings- en ondernemingscursussen. Het is volgens haar ook een keuze om níet in jezelf te investeren, maar “dan moet je ook accepteren dat je in de situatie blijft waarin je bent en daar niet over klagen.” Daarmee doelt ze op de afhankelijk van de verzekeraars, het gevecht voor respect vanuit de medische wereld, het gevecht tegen de zelfverklaarde voedingsgoeroes en tegen de leefstijlcoaches.

Netwerkmarketing

Met de jongste telg van Sigrids activiteitenprogramma stoeit ze nu een jaartje. Via een collega-diëtist maakt ze kennis met een voor haar nieuwe producent van voedingssupplementen en persoonlijke verzorgingsproducten. In eerste instantie gebruikt ze de producten gewoon zelf maar gaandeweg ziet ze ook mogelijkheden voor anderen: “Ik ken als diëtist veel producten in dit genre en deze vind ik qua samenstelling boven andere producten uitsteken. Bovendien sluiten de producten ook goed aan bij het FODMAP-dieet, omdat ze laag in FODMAP’s zijn.”

Ze benadrukt dat deze werkzaamheden kleinschalig zijn en heeft er dan ook geen formeel nieuw bedrijf voor opgezet. Wat volkomen nieuw was voor haar, is dat dit bedrijf werkt via het zogenaamde netwerkmarketing. Dit betekent dat je via je eigen netwerk andere professionals zoekt om zich ook aan te sluiten bij deze organisatie. “Daar was ik eerst sceptisch over, maar inmiddels ben ik juist erg enthousiast over deze manier van werken”.

Ondernemerslessen

Het is duidelijk dat Sigrid een neus heeft voor nieuwe ontwikkelingen binnen voeding en diëtetiek én deze kansen succesvol weet te implementeren. Ze beseft dat niet iedereen haar ideeën deelt, maar dit belemmert haar niet in haar werk. Daar is ze veel te eigengereid voor. En ze vindt voor alle activiteiten gelijkdenkende partners. Want dit is iets wat opvalt in haar carrière, ze werkt altijd in een team. Dat zit blijkbaar in haar aard: “ik zoek altijd naar samenwerking”.

Welke algemene zakelijke lessen kunnen we uit deze ondernemende diëtist trekken? Dat zijn in elk geval: met een open vizier trends signaleren, deze trends in een passend businessmodel implementeren, samenwerken, investeren. En misschien ook wel: niet zeuren maar aanpakken.

Odette Bruls 

Referenties
Halmos, E. P., Gibson, P. R. ( 2019) Controversies and reality of the FODMAP diet for patients with irritable bowel syndrome. Journal of Gastroenterology and Hepatology, https://doi.org/10.1111/jgh.14650.
Rej, A., Avery, A., Ford, A.C., Holdoway, A., Kurien, M., McKenzie, Y., Thompson, J., Trott, N., Whelan, K., Williams, M., & Sanders DS. (2018) Clinical application of dietary therapies in irritable bowel syndrome. J Gastrointestin Liver Dis, September 2018 Vol. 27 No 3: 307-316, doi: 10.15403/jgld.2014.1121.273.avy