Floor Neelemaat wint de I-pad-actie met haar onderzoek naar het effect van voedingsinterventie op valincidentie bij ouderen

Voor de ‘Win een I-pad’-actie op de website konden artikelen worden ingestuurd. Er zijn 12 artikelen ingestuurd allen afkomstig van diëtisten uit het VU medisch centrum in Amsterdam. De redactie heeft een keuze gemaakt uit de diverse onderzoeken en de prijswinnaar uitgekozen. De I-pad gaat naar Floor Neelemaat voor haar onderzoek naar het effect van voedingsinterventie op valincidentie bij ouderen. Zij concludeert dat ondervoede oudere patiënten die een kortdurende gecombineerde voedingsinterventie krijgen, bestaande uit energie- en eiwitverrijkte drinkvoeding, calcium-vitamine D suppletie en consulten door een diëtist, significant minder vaak vallen.

Het onderzoek is relevant voor de diëtist in de dagelijkse praktijk en het toont het belang van de behandeling door de diëtist aan.

 
Inleiding
Vallen bij ouderen komt veelvuldig voor en kan leiden tot morbiditeit en mortaliteit. Het verlies van spiermassa en spierkracht zijn belangrijke risicofactoren voor vallen. Vitamine D- deficiëntie en ondervoeding kunnen zorgen voor een afname van spiermassa en spierkracht.
Het doel van deze studie was het onderzoeken van het effect van een drie maanden durende gecombineerde voedingsinterventie op valincidentie.
 
Methoden
In deze gerandomiseerde gecontroleerde studie werden oudere (≥ 60 jaar) ondervoede (BMI ≤ 20 en/of ≥ 5% ongewenst gewichtsverlies in de afgelopen maand en/of ≥ 10% ongewenst gewichtsverlies in de afgelopen 6 maanden) patiënten die tussen 2006 en 2009 nieuw werden opgenomen op de Interne Geneeskunde van het VU medisch centrum gevraagd om deel te nemen.
Patiënten werden gerandomiseerd over de interventiegroep of de controlegroep. Vanaf het moment van ontslag kregen de patiënten gedurende drie maanden de interventiebehandeling of de controlebehandeling. Patiënten in de interventiegroep ontvingen twee keer per dag energie- en eiwitverrijkte drinkvoeding (600 kcal, 24 g eiwit, 176 IE vitamine D3), één keer per dag een calcium-vitamine D supplement (400 IE vitamine D3 en 500 mg calcium). Daarnaast werden zij om de week telefonisch geconsulteerd door een diëtist. Patiënten in de controlegroep kregen de gebruikelijke zorg (in het algemeen ontvingen deze patiënten geen voedingsinterventie na ontslag uit het ziekenhuis).
Patiënten werd gevraagd om gedurende de drie maanden na ontslag uit het ziekenhuis wekelijks in een valdagboekje bij te houden hoe vaak zij vielen.
 
Resultaten
In totaal zijn 210 patiënten geïncludeerd in de studie; 105 in de interventiegroep en 105 in de controlegroep. De gemiddelde leeftijd was 75 jaar (±9.5) en er deden iets meer vrouwen meer (55%). Op baseline waren er geen statistische significante verschillen tussen de twee onderzoeksgroepen. Beide groepen hadden deficiënte vitamine D-waarden en onvoldoende eiwitinname. Gedurende de drie maanden follow-up trokken 35 patiënten zich terug, veelal vanwege ernstige ziekte en 25 patiënten overleden. De compliance aan de interventie was goed; 80% gebruikte 2x/d drinkvoeding, 96% gebruikte 1x/d Ca-vit D suppletie en 96% werd telefonisch geconsulteerd door een diëtist.
Patiënten in de controlegroep vielen meer dan twee keer zo vaak in vergelijking met patiënten in de interventiegroep. In totaal vielen er 34 patiënten: 10 in de interventiegroep en 24 in de controlegroep (p=0.018). Er deden zich in totaal 57 valincidenten voor; 16 in de interventiegroep en 41 in de controlegroep (p=0.001).
 
Conclusie
Ondervoede oudere patiënten die een kortdurende gecombineerde voedingsinterventie kregen, bestaande uit energie- en eiwitverrijkte drinkvoeding, calcium-vitamine D suppletie en consulten door een diëtist, vallen significant minder vaak.
 
 
Het onderzoek Short-Term Oral Nutritional Intervention with Protein and Vitamin D Decreases Falls in Malnourished Older Adults – Floor Neelemaat, Paul Lips, Judith E. Bosmans, Abel Thijs, Jaap C. Seidell, Marian A. E. van Bokhorst-de van der Schueren –
is gepubliceerd in J Am Soc Geriatr 60:691-699, 2012