Naar een gezonder Nederland met het Nationaal Preventieakkoord
26 november 2018Door roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik aan te pakken kan de gezondheid van heel veel Nederlanders verbeteren. Daarom heeft de Rijksoverheid een Nationaal Preventieakkoord gesloten met meer dan 70 verschillende organisaties in Nederland.
Een akkoord voor alle Nederlanders
Jaarlijks sterven 35.000 Nederlanders door roken, overgewicht of probleemdrinken. Ze zijn samen de grootste oorzaak van ziekte in Nederland. De afspraken in het Nationaal Preventieakkoord hebben gevolgen voor iedereen in Nederland. Door deze drie onderwerpen aan te pakken, kan de gezondheid van heel veel Nederlanders verbeteren. Gezonde voeding is bijvoorbeeld een maatregel voor iedereen, niet alleen voor mensen met overgewicht. En door roken te voorkomen, zijn er minder meerokers.
Drie thema’s
De onderhandelingen zijn op 20 april 2018 begonnen met ruim 70 partijen, verdeeld over drie tafels: overgewicht, roken en problematisch alcoholgebruik. Aan tafel zaten koepelorganisaties uit het bedrijfsleven, zoals cateraars, supermarkten, levensmiddelenproducenten; gezondheidsorganisatie zoals patiëntenverenigingen, verslavingszorg, artsen en zorgverzekeraars; gemeenten. Maar ook sportorganisaties, speeltuinen en de Fietsersbond. Bij de rooktafel was de tabaksindustrie niet aanwezig – Nederland volgt hierin de regels van de Wereldgezondheidsorganisatie.
Minder rokers en meerokers
Jaarlijks sterven meer dan 20.000 mensen in Nederland door roken of meeroken. De Rijksoverheid wil samen met de organisaties in het Nationaal Preventieakkoord in 2040 een rookvrije generatie maken. Dat betekent dat kinderen dan niet meer beginnen met roken. En dat zwangere vrouwen niet meer roken. Ook staat in het akkoord dat het aantal rokende volwassenen moet dalen van 23% naar maximaal 5 %.
Maatregelen voor een rookvrije generatie
In het Nationaal Preventieakkoord staan maatregelen om in 2040 een rookvrije generatie te hebben. Enkele maatregelen die in het preventieakkoord staan:
- De Rijksoverheid wil vanaf 1 april 2020 de accijns op tabak verhogen, zodat een pakje met 20 stuks in 2020 € 1 duurder wordt.
- Vanaf 2020 zijn sigaretten en shag niet meer te zien bij de verkooppunten. Bijvoorbeeld in supermarkten. Ook krijgen de verpakkingen dezelfde donkergroen-bruine kleur.
- Vanaf 2020 is roken bij alle kinderboerderijen en alle kinderopvanglocaties verboden.
- Vanaf 2020 komt hulp bij stoppen met roken bij alle zorgverzekeringen in het basispakket.
- Vanaf 2020 zijn sigaretten en shag niet meer te zien bij supermarkten.
- Vanaf 2025 is roken bij alle speeltuinen verboden.
- Vanaf 2025 zijn bijna alle sportverenigingen rookvrij.
- Vanaf 2025 is roken bij alle zorginstellingen verboden.
Overgewicht en obesitas terugdringen
Overgewicht en obesitas zijn na roken de belangrijkste oorzaak van ziekten in Nederland. Bijvoorbeeld hart- en vaatziekten of diabetes. Bijna de helft van de Nederlanders van 20 jaar en ouder is te zwaar. De Rijksoverheid wil dit percentage samen met de organisaties in het Nationaal Preventieakkoord verlagen. Het doel is dat in 2040 is nog maar 38% van de volwassen Nederlanders te zwaar is. En nog maar 7,1% obesitas heeft. Dat is nu nog 14,5%.
Maatregelen tegen overgewicht en obesitas
Enkele maatregelen die in het preventieakkoord staan:
- Vanaf 2020 bieden minimaal 2.500 sportclubs hun leden en bezoekers gezondere voeding aan in de kantine.
- Vanaf 2020 bieden minimaal 950 scholen hun leerlingen en personeel gezonde voeding aan in de kantine.
- Vanaf 2025 biedt de helft van de ziekenhuizen gezondere voeding aan patiënten, personeel en bezoekers.
- Fabrikanten gaan suikerhoudende frisdranken, snoep en melkproducten gezonder maken. Bijvoorbeeld door er minder suiker in te doen.
- Vanaf 2019 gaan de Rijksoverheid, supermarkten en horecabedrijven de Schijf van Vijf bekender maken in Nederland. Zodat mensen zelf nog beter voor gezonde voeding kunnen kiezen.
- De Rijksoverheid wil een nieuw voedselkeuzelogo invoeren. Zodat mensen zelf nog beter voor gezonde voeding kunnen kiezen.
- Mensen en gezinnen met overgewichtsproblemen krijgen zorg en ondersteuning op maat. Vanaf 1 januari 2019 komt de vergoeding voor deze Gecombineerde Leefstijlinterventie in de basisverzekering.
- Sportclubs en sportscholen willen hun aanbod nog beter toegankelijk maken voor mensen die niet genoeg sporten of bewegen.
Problematisch alcoholgebruik tegengaan
Teveel alcohol drinken is slecht voor de gezondheid. Voor jongeren is alcohol extra schadelijk, omdat het de ontwikkeling van hun hersenen verstoort. Alcohol is ook gevaarlijk voor ongeboren kinderen. De Rijksoverheid wil samen met de partijen in het Nationaal Preventieakkoord dat jongeren en zwangere vrouwen in 2040 geen alcohol meer drinken. En dat het aantal volwassen Nederlanders dat teveel alcohol drinkt daalt van 8,8 % naar maximaal 5%.
Maatregelen tegen problematisch alcoholgebruik
Enkele maatregelen die in het preventieakkoord staan:
- Scholen en universiteiten zetten zich in om het alcoholgebruik onder jongeren en studenten terug te dringen. De koppeling tussen sport en alcohol moet veranderen. Vanaf 2019 sluiten amateursportclubs bijvoorbeeld geen nieuwe contracten met drankfabrikanten meer voor alcoholreclame langs sportvelden.
- Jongeren moeten minder in aanraking komen met alcoholreclame. Voor 2021 komen de drankfabrikanten en verstrekkers van alcohol, zoals slijterijen, hiervoor met oplossingen.
- In 2022 heeft 70% van de verloskundigen een training gevolgd om alcoholgebruik bespreekbaar te maken bij zwangere vrouwen.
- Medewerkers en vrijwilligers die alcohol schenken in sportkantines moeten uiterlijk in 2025 een cursus doen. Zodat ze zich kunnen houden aan de leeftijdsgrens voor alcoholverkoop. En dat ze weten wat ze moeten met dronken mensen. In 2040 is het eten en drinken in 80% van de sportkantines gezonder. Zij bieden bijvoorbeeld geen happy hours of meters bier meer aan.
Doelen bewaken
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu gaat onderzoeken of de maatregelen in het preventieakkoord helpen. En kijken of alles volgens planning gaat. Als het nodig is, komen er maatregelen bij. Of gaan de organisaties de maatregelen aanpassen.
Bron: rijksoverheid.nl
Klik hier voor het Nationaal Preventieakkoord 2018