Minimaal 175 gram koolhydraten per dag voor zwangere vrouwen met diabetes

Volgens de huidige inzichten en richtlijnen wordt de hoeveelheid van 175 gram koolhydraten per dag als veilige minimale hoeveelheid gezien. Een strengere beperking kan schadelijke effecten hebben voor de moeder en het ongeboren kind. Dat staat in het standpunt dat het netwerk DNO Diabetesdiëtist in januari publiceerde.

De werkgroepen Diabetes mellitus type 1 en Diabetes en zwangerschap van Stichting DNO Diabetesdiëtist (Diabetes and Nutrition Organization) hebben een standpunt geformuleerd over de minimale hoeveelheid koolhydraten bij zwangerschap en diabetes en bij zwangerschapsdiabetes. De aanleiding hiervoor was de recente berichtgeving over koolhydraatbeperkte diëten van 70-100 gram koolhydraten per dag en 4-20 En% voor zwangeren met diabetes. Met het standpunt motiveren de werkgroepen waarom koolhydraatbeperking zo nauw luistert bij deze doelgroepen.

Risico op ketonenvorming

Bij een strengere koolhydraatbeperking ontstaat het risico op ketonenvorming bij de moeder. Het effect hiervan op het ongeboren kind is nog onvoldoende onderzocht. Hoeveel gram glucose per dag nodig is om ketose te voorkomen bij diabetes gravidarum varieert per zwangere vrouw, omdat dit afhankelijk is van de insulinegevoeligheid en de hoeveelheid insuline die het lichaam nog produceert. Een hogere vetinname zorgt voor een toename van vrije vetzuren, wat de insulineresistentie negatief kan beïnvloeden. In dierstudies zijn aanwijzingen gevonden voor mogelijk negatieve effecten van ketose op de ontwikkeling van het hart en het brein van het ongeboren kind, en de risico’s hiervan op latere leeftijd voor het kind.

Richtlijn American Diabetes Association

De richtlijn van de American Diabetes Association die in 2019 is herzien, wordt internationaal als betrouwbare bron gezien. Hierin staat de volgende aanbeveling: Het doel van de behandeling voor vrouwen met diabetes gravidarum is een gepersonaliseerd voedingsadvies, opgesteld door een geregistreerde diëtist die ervaring heeft met de behandeling van diabetes gravidarum. De doelen van het voedingsadvies zijn onder meer: voldoende energie voor een goede foetale/neonatale en maternale ontwikkeling, voldoende zwangerschapsgewichtstoename en het bereiken van de glycemische streefwaarden. De voedingsbehoefte van zwangere vrouwen met diabetes wijkt niet af van de voedingsbehoefte van zwangere vrouwen zonder diabetes. Het voedingsadvies moet gebaseerd zijn op de dagelijkse aanbevolen hoeveelheden voor zwangere vrouwen: minimaal 175 gram koolhydraten, 71 gram eiwit en 28 gram vezels.

Strengere koolhydraatbeperking kan schadelijk zijn

Op basis van wetenschappelijke literatuur concluderen de diëtisten dat er tot op heden onvoldoende bewijs voor de stelling dat voor zwangeren met diabetes een strengere koolhydraatbeperking dan 175 gram veilig is met betrekking tot de mogelijke risico’s op ketonenvorming bij de moeder en de mogelijk schadelijke effecten hiervan op het ongeboren kind. Daarbij is er aanleiding om te veronderstellen dat een strengere koolhydraatbeperking niet zinvol is, gelet op het gebrek aan bewijs op de zwangerschapsuitkomsten, zoals de glycemische instelling van de moeder en het geboortegewicht van de baby. Een onnodig strengere koolhydraatbeperking veroorzaakt mogelijk een lagere therapietrouw van de moeder en onnodige beperkingen van bepaalde productgroepen (zoals granen), met als gevolg een lagere inname van vezels, wat de kans op obstipatie kan vergroten. Tevens leidt een strenge koolhydraatbeperking tot een hogere vetinname, wat de insulineresistentie negatief kan beïnvloeden.

Bron: DNO Diabetesdiëtist